world-service-rss
BBC News မြန်မာ
“ရွေးကောက်ပွဲက မြန်မာ့ပြည်တွင်းရေးဖြစ်ပါတယ်” - တရုတ်
__
မြန်မာ့ရွေးကောက်ပွဲဟာ မြန်မာ့ပြည်တွင်းရေးလို့ တရုတ်ပြော၊ ကရင်နီတော်လှန်ရေးတပ်တွေက ထိုးစစ်ရပ်ထားတဲ့အကြောင်းအပါအဝင် ဩဂုတ် ၂၀ ရက် နိုင်ငံတဝန်း နဲ့ ကမ္ဘာတဝန်းကထူးခြားသတင်းတွေကို တိုက်ရိုက်တင်ဆက်သွားမှာဖြစ်ပါတယ်။
အစ္စရေး-ဂါဇာစစ်ပွဲမှာ သတင်းထောက်တွေ ဘယ်လို သေဆုံးခဲ့ကြလဲ
၂၀၂၅ ဩဂုတ် ၂၀ ဗုဒ္ဓဟူး ၀၆:၃၂:၁၆
၂၀၂၃ အောက်တိုဘာ ၇ ရက်ကတည်းကစတဲ့ အစ္စရေး-ဂါဇာစစ်ပွဲအတွင်း သတင်းထောက် အနည်းဆုံး ၁၉၂ ဦး သေဆုံးခဲ့တယ်လို့ သတင်းသမားများ ကာကွယ်စောင့်ရှောက်ရေး ကော်မတီ CPJ က ဖော်ပြပါတယ်။
ထိုင်းက ပြပွဲမှာပါဝင်ခဲ့တဲ့ မြန်မာအနုပညာရှင် တရုတ်ဖိအားကြောင့် ထွက်ပြေးနေရ
၂၀၂၅ ဩဂုတ် ၂၀ ဗုဒ္ဓဟူး ၀၃:၃၂:၃၆
“ဒီပြပွဲဟာ ထိုင်းနဲ့ တရုတ်နိုင်ငံတွေအကြား သံတမန်ရေး တင်းမာမှုကို ဖြစ်လာစေနိုင်တယ်လို့ သတိပေးခံခဲ့ရတယ်”
အာဆီယံအလှည့်ကျ မလေးရှား အထူးသံ မြန်မာရောက်နေ
__
မော်ချီးမြို့ရဲ့ လူနေထူထပ်တဲ့ ၁၆ ကုန်းရပ်ကွက်ကို သြဂုတ် ၁၇ ရက်က စစ်တပ် လေကြောင်းတိုက်ခိုက်ခဲ့တဲ့ဖြစ်စဥ်မှာ သေဆုံးသူ ၃၁ ဦးအထိ မြင့်တက်လာတဲ့သတင်းအပါအဝင် ဩဂုတ် ၁၉ ရက် နိုင်ငံတဝန်း နဲ့ ကမ္ဘာတဝန်းကထူးခြားသတင်းတွေကို တိုက်ရိုက်တင်ဆက်သွားမှာဖြစ်ပါတယ်။
ဝါရှင်တန်က ယူကရိန်းအရေးဆွေးနွေးပွဲ ထူးခြားချက်တွေ
၂၀၂၅ ဩဂုတ် ၁၉ အင်္ဂါ ၀၄:၃၀:၅၅
အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု၊ ဝါရှင်တန်က အိမ်ဖြူတော်မှာ ပြုလုပ်တဲ့ ထရမ့်၊ ဇလန်းစကီးနဲ့ ဥရောပခေါင်းဆောင်တွေရဲ့ ဆွေးနွေးမှုမှာ ယူကရိန်းအတွက် လုံခြုံရေး အာမခံချက်တချို့ ထွက်ပေါ်လာပါတယ်။
ဖြတ်တောက်ပိတ်ဆို့မှုခံ မြဝတီမြို့နဲ့ စစ်တပ်ရဲ့ အာရှလမ်းထိန်းချုပ်ရေးဗျူဟာ
၂၀၂၅ ဩဂုတ် ၁၈ တနင်္လာ ၁၁:၄၅:၅၁
ကရင်တော်လှန်ရေးအင်အားစုတွေနဲ့ နီးစပ်သူတချို့ကတော့ အာရှလမ်းမကြီးကို စစ်တပ်က ပြန်လိုချင်တာကြောင့် တိုက်ပွဲတွေ ပိုပြင်းထန်လာနိုင်တယ်လို့ ပြောကြပါတယ်။ မြဝတီ အာရှလမ်းက နှစ်ဖက်တပ်တွေအတွက် ဘယ်လောက်ဗျူဟာမြောက် အရေးကြီးနေလဲ။
ထရမ့် - ပူတင် တွေ့ဆုံမှုထက် ယူကရိန်းအနာဂတ်အတွက် အရေးကြီးတဲ့ ဝါရှင်တန်ကဆွေးနွေးပွဲ
၂၀၂၅ ဩဂုတ် ၁၈ တနင်္လာ ၀၅:၀၇:၄၅
ဝါရှင်တန်မှာ အမေရိကန်သမ္မတနဲ့ ယူကရိန်းသမ္မတတို့ တွေ့ဆုံ ဆွေးနွေးမှုဟာ ယူကရိန်းအနာဂတ်သာမက ဥရောပတိုက် တစ်ခုလုံးရဲ့လုံခြုံရေးအတွက်ပါ အရေးပါကြောင်း သက်သေထူနိုင်ပါတယ်။
“ရုပ်ရှင်တွေထဲက ရာဇဝတ်မှုလိုပဲ’’ - နီပေါက သက်ငယ်အမျိုးသမီးတွေ မျိုးဥ ကုန်ကူးခံရမှု
၂၀၂၅ ဩဂုတ် ၁၈ တနင်္လာ ၀၁:၃၆:၂၆
နီပေါမှာ အမျိုးသမီးငယ်တွေ အသက်မပြည့်ဘဲ မမျိုးဥ ထုတ်ယူခံရတဲ့သတင်းဟာ နိုင်ငံထဲ တုန်လှုပ်မှုဖြစ်စေခဲ့ပါတယ်။ ဘာကြောင့် ဒီလိုဖြစ်တာလဲ၊ နောင်မှာ ဒါမျိုးမဖြစ်အောင် အာဏာပိုင်တွေဘက်က ဘာတွေလုပ်နေပါသလဲ။
ဧရာဝတီတိုင်းထဲက အေအေ ထိုးစစ်ကို လေ့လာခြင်း
၂၀၂၅ ဩဂုတ် ၁၇ တနင်္ဂနွေ ၁၀:၃၁:၅၄
အေအေထိုးစစ် ခြောက်လအတွင်း ဧရာဝတီတိုင်းထဲက စစ်တပ်ရဲ့တပ်စခန်းပေါင်း ၁၅ ခုထက်မနည်း သိမ်းပိုက်ထားပါတယ်။ အဲဒီထဲမှာ လက်နက်ကြီး အထိုင်စခန်းနဲ့ သံချပ်ကာစခန်းတွေ ပါဝင်ပါတယ်။ ဒီတပ်စခန်းတွေဟာ ရေကြည်၊ သာပေါင်း၊ ငသိုင်းချောင်းပတ်ဝန်းကျင်က စခန်းတွေဖြစ်ပါတယ်။
'’မော်စကိုမှာထပ်တွေ့နိုင်မလား’’ - ထရမ့်နဲ့ ပူတင် တွေ့ဆုံမှုအပြီး သိသင့်တဲ့ ၅ ချက်
၂၀၂၅ ဩဂုတ် ၁၆ စနေ ၁၃:၁၀:၃၀
အပစ်ရပ်သဘောတူမှု မထွက်၊ မော်စကိုကို အဖိတ်ခံရတဲ့ ထိပ်သီးဆွေးနွေးပွဲဟာ အဖြေထက် မေးခွန်းတွေသာ ပိုထွက်လာခဲ့ပါတယ်။
မြန်မာစစ်တပ်က အိန္ဒိယရဲ့ ရေဒါကိုဝယ်ဖို့ပြင်နေလား
၂၀၂၅ ဩဂုတ် ၁၆ စနေ ၀၅:၃၅:၃၅
“အရင်ကတည်းက အိန္ဒိယကနေ စစ်တပ်က ရေဒါတွေ ဝယ်ခဲ့ဖူးတယ်။ အိန္ဒိယကုမ္ပဏီတွေက မြန်မာစစ်တပ်ကို ဘယ်လိုချဉ်းကပ်ပြီး လုပ်ခွင့်ရအောင်လုပ်ရမယ်ဆိုတာ နောကျေကြတယ်” လို့ အဲဒီ CDM အရာရှိတစ်ဦးက ပြောပါတယ်။
ထရမ့် နဲ့ ပူတင် တွေ့ဆုံမှု - ဇလန်းစကီးမပါဘဲ အလာစကာမှာ ဘာကြောင့်တွေ့
၂၀၂၅ ဩဂုတ် ၁၅ သောကြာ ၁၀:၁၁:၁၆
ထရမ့်ဟာ ရုရှားခေါင်းဆောင်နဲ့ အလာစကာပြည်နယ်မှာတွေ့ဆုံမယ်လို့ ပြောပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ ဘာကြောင့် အဲဒီမှာတွေ့တာပါလဲ။ ဇလန်းစကီးရော ဒီဆွေးနွေးပွဲကို တက်မှာပါလား။
ကြွက်သား မဆုံးရှုံးစေဘဲ ကိုယ်အလေးချိန် ဘယ်လိုလျှော့မလဲ
၂၀၂၅ ဩဂုတ် ၁၅ သောကြာ ၀၅:၄၅:၃၂
မျှတတဲ့ အစားအသောက်၊ အားသုံးတဲ့ လေ့ကျင့်ခန်း၊ လုံလုံလောက်လောက် အနားယူမှု၊ စိတ်ကျန်းမာမှု စတာတွေက ဝိတ်လျှော့စဉ် ကြွက်သား ဆုံးရှုံးမှု နည်းနိုင်သမျှ နည်းစေဖို့အတွက် မလုပ်မဖြစ် လိုအပ်တဲ့ အချက်တွေ ဖြစ်ပါတယ်။
'’အလုပ်လုပ်ရတာက ကျွန်လို လုပ်နေရတယ်’’ - ရုရှားရောက် မြောက်ကိုရီးယားအလုပ်သမား
၂၀၂၅ ဩဂုတ် ၁၄ ကြာသပတေး ၀၈:၅၄:၅၄
ယူကရိန်းစစ်ကြောင့် ရုရှားမှာ အလုပ်သမား ရှားပါးလာတာနဲ့ အတူ မြောက်ကိုရီးယား အများအပြား အဲဒီကို သွားအလုပ်လုပ်ဖို့ စေလွှတ်ခံနေရပါတယ်။
စစ်ကိုင်း-ရွှေဘို ခရိုင်ချင်းဆက် ဗျူဟာလမ်းပေါ်က ကားတန်း ဘယ်လိုလေကြောင်းတိုက်ခံခဲ့ရလဲ
၂၀၂၅ ဩဂုတ် ၁၄ ကြာသပတေး ၀၉:၅၀:၄၁
စစ်ကိုင်းမြို့နယ်ထဲက ဗျူဟာလမ်းပေါ်မှာ ပိတ်မိနေတဲ့ ခရီးသွားနဲ့ ကုန်တင်ယာဥ်တန်းကို စစ်ကော်မရှင်တပ်က ဂျက်ဖိုက်တာ ၄ စင်းနဲ့ သြဂုတ် ၁၁ ရက်မှာ တိုက်ခိုက်ခဲ့တာကြောင့် အရပ်သားတွေ ထိခိုက်သေဆုံးခဲ့ရပါတယ်။
ဂြိုဟ်တုကဖမ်းယူနိုင်မည့်နည်းလမ်း
၂၀၂၅ ဧပြီ ၂၅ သောကြာ ၁၁:၁၅:၃၀
နေ့စဥ်တိုက်ရိုက်ထုတ်လွှင့်မှုများကို မြန်မာနှင့် အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံများမှ ဖမ်းယူကြည့်ရှုနိုင်ပါပြီ
ဒေတာသုံးစွဲမှုနည်းသည့် ဆိုက်ကိုသွားရန်
၂၀၂၅ ဧပြီ ၁ အင်္ဂါ ၁၁:၅၇:၃၁
ဘီဘီစီမြန်မာပိုင်းသတင်းကို ဒေတာကုန်ကျမှု နည်းပါးသည့် ပုံဖြင့်ကြည့်ရန်
KIA နဲ့ တော်လှန်ရေးတပ်ဖွဲ့တွေ တွေ့ဆုံမှု တပ်ပေါင်းစု ပေါ်ပေါက်ရေး ဦးတည်လား
၂၀၂၅ ဩဂုတ် ၁၃ ဗုဒ္ဓဟူး ၀၆:၃၆:၅၄
“CB နဲ့ မျက်နှာချင်းဆိုင်တွေ့ဆုံမှုကတော့ ပထမဆုံးအကြိမ်ဖြစ်ပါတယ်။ CB နဲ့ ဖြစ်စေ၊ CNF နဲ့ ဖြစ်စေ ချင်း၊ ကချင် ညီအစ်ကိုတွေ တွေ့ဆုံမှုဖြစ်သလို တော်လှန်ရေးအဖွဲ့အချင်းချင်းတွေ့ဆုံမှုဖြစ်ပါတယ်” လို့ အဲဒီတွေ့ဆုံမှုတွေနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ဘီဘီစီရဲ့အမေးကို ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး ဂွမ်မော်က ဖြေပါတယ်။
အလုပ်တု၊ ရုံးတုနဲ့ ပိုက်ဆံအစစ် - အလုပ်ရှိဟန်ဆောင်ကြတဲ့အလုပ်လက်မဲ့တရုတ်လူငယ်တွေ
၂၀၂၅ ဩဂုတ် ၁၃ ဗုဒ္ဓဟူး ၁၃:၁၅:၂၉
တရုတ်မှာ လူငယ်အလုပ်လက်မဲ့နှုန်း မြင့်တက်နေချိန်မှာပဲ လူငယ်အချို့ဟာ ကိုယ့်အိတ်ထဲက ငွေကို စိုက်ထုတ်ပြီး ရုံးတက်တဲ့ပုံစံ ဟန်ဆောင်နေကြပါတယ်။
စစ်မှုမထမ်းချင်လို့ နိုင်ငံထဲက ထွက်သူတွေ
၂၀၂၅ ဩဂုတ် ၁၂ အင်္ဂါ ၁၀:၄၀:၃၆
အာဏာသိမ်းစစ်တပ်က စစ်မှုထမ်းဥပဒေကို အသက်သွင်းလိုက်တဲ့အခါ ကိုကျော်ကျော်အပါအဝင် လူငယ် ၁၃ သန်းနဲ့ သူတို့ မိသားစုတွေ အပေါ် သက်ရောက်မှုတွေ ရှိလာပါတော့တယ်။ အထူးသဖြင့် လက်ရှိကာလမှာ စစ်တပ်ထိန်းချုပ်ထားတဲ့မြို့တွေက လူငယ်တွေပါ။
တက္ကသိုလ်ဝင်တန်း အမှတ်စာရင်းတွေ ဘာကြောင့် မှားယွင်းတာလဲ
၂၀၂၅ ဩဂုတ် ၁၀ တနင်္ဂနွေ ၀၉:၀၅:၅၀
“အမှန်တကယ်ဆိုရင် အရင်က အောင်စာရင်းထုတ်ပြီး အမှတ်စာရင်းတွေက ချက်ချင်းထွက်မလာဘူးလေ။ တစ်လလောက်နေမှ ထွက်ကြတာ။ အခုက ချက်ချင်းထွက်ဆိုတဲ့အခါကျတော့ ဆာဗာအမှားတွေလည်း ပါသွားတဲ့အခါ ခဏဆိုင်းပြီး ပြန်စစ်နေတယ်”လို့ ပညာရေးဝန်ကြီးဌာန တာဝန်ရှိသူတစ်ဦးက ပြောပါတယ်။
ထရမ့်နဲ့ ခရီးသွားတွေကြောင့် သွေးသစ်လောင်းလိုက်တဲ့ ဂျပန်က လက်ယာစွန်းခေါင်းထောင်မှု
၂၀၂၅ ဩဂုတ် ၁၀ တနင်္ဂနွေ ၁၄:၀၂:၀၆
‘တခြားလူတွေ မပြောတဲ့ ကိစ္စရပ်တွေနဲ့ အကြောင်းအရာတွေကို ဆန်စေးတိုပါတီက ပြောတယ်’ - တစ်ချိန်က မဲနည်းခဲ့တဲ့ လက်ယာစွန်းပါတီက ဂျပန့်နိုင်ငံရေးကို ဘယ်လို စွဲကိုင်လှုပ်ခတ်နေလဲ။
တရုတ်၊ရုရှားတို့နဲ့ ဆက်ဆံရေးကြားမှာပဲ အမေရိကန်နဲ့ ပြေလည်ဖို့ လော်ဘီငှားတဲ့ စစ်ကော်မရှင်
၂၀၂၅ ဩဂုတ် ၉ စနေ ၀၁:၁၀:၂၃
အမေရိကန်အစိုးရနဲ့ ဆက်ဆံရေးပြန်လည်ထူထောင်နိုင်လိုတဲ့ အာဏာသိမ်းမြန်မာစစ်တပ်က သူတို့ကို ထောက်ခံလာအောင် စည်းရုံးဆွဲဆောင်ပေးဖို့အတွက် အမေရိကန် Lobby Firm အဖွဲ့တခုဖြစ်တဲ့ DCI group ကို ငှားရမ်းလိုက်ပါတယ်။
၁၉၈၈ သမ္မတ ဒေါက်တာမောင်မောင် - ဥပဒေပညာရှင်နဲ့ နိုင်ငံအထွတ်အထိပ် စာရေးဆရာ
၂၀၂၅ ဩဂုတ် ၇ ကြာသပတေး ၂၃:၁၇:၂၀
စာရေးဆရာ၊ အယ်ဒီတာ၊ ဥပဒေပညာရှင်နဲ့ အုပ်ချုပ်ရေးအရာရှိကြီးဘ၀ အဆင့်ဆင့်ကို ဖြတ်သန်းခဲ့တဲ့ သူ့ဘ၀မှာ လူကြိုက်များတဲ့အခါတွေ ရှိခဲ့သလို နိုင်ငံအနှံ့ ဆန့်ကျင်ဆန္ဒပြတာ ခံရတဲ့အချိန်တွေလည်း ရှိခဲ့
HIV၊ တီဘီ နဲ့ ငှက်ဖျားဆေးတွေကိုစစ်ကော်မရှင်ထိန်းချုပ်မှု - “တွေးမိတာနဲ့ အိပ်တောင်မပျော်ဘူး”
၂၀၂၅ ဩဂုတ် ၈ သောကြာ ၁၂:၂၀:၁၅
HIV ၊ တီဘီ နဲ့ ငှက်ဖျားဖြစ်ပွားသူတွေသောက်သုံးရမယ့် ဆေးတွေအကုန်လုံးကို နီးစပ်ရာ NGO ဆေးခန်းတွေမှာထုတ်ယူခွင့်မရှိတော့ပါဘူး။ လူနာရှင်သန်းနဲ့ချီအတွက် ဆေးဝါးလွယ်လင့်တကူလက်လှမ်းမှီခွင့် ဆုံးရှုံးသွားတာလည်းဖြစ်ပါတယ်။
ဦးမြင့်ဆွေ - အာဏာသိမ်းမှုကို ခဝါချတဲ့ သမ္မတ
၂၀၂၅ ဩဂုတ် ၇ ကြာသပတေး ၁၀:၁၆:၄၉
အမိန့်နာခံတတ်မှုကပဲ ဦးမြင့်ဆွေရဲ့ ဘဝကိုပုံဖော်ခဲ့တာဖြစ်ပြီး “ဗိုလ်ချုပ်ကြီးခင်ညွန့်နဲ့ စစ်ထောက်လှမ်းရေးကို ဖယ်ရှားမှု၊ ၂၀၀၇ ရွှေဝါရောင်တော်လှန်ရေးနဲ့ ၂၀၂၁ အာဏာသိမ်းမှုဖြစ်စဥ်တွေမှာ အသုံးတော်ခံခဲ့ရတာဖြစ်ပါတယ်။
စစ်ကော်မရှင်ကို အသက်ဆက်ပေးမယ့်စွမ်းအင်လုပ်ကွက်သစ်တွေ
၂၀၂၅ ဩဂုတ် ၇ ကြာသပတေး ၁၁:၁၁:၀၄
ဖားကန့်က ကျောက်တွင်းအများစု၊ မိုးကုတ်ပတ္တမြားတွင်းတွေနဲ့ အညာတကြောက ရွှေတွင်းတွေကို လက်လွှတ်ထားရတဲ့ စစ်ကောင်စီအတွက် စွမ်းအင်ကဏ္ဍကနေ ဝင်ငွေတွ ဆက်ရနေဖို့၊ တိုးရနေဖို့က အရေးတကြီးဖြစ်လာ။
KIA တိုက်နေတဲ့ဗန်းမော်ကို စစ်သင်္ဘောတွေရောက်သွားတာက ဘာဆက်ဖြစ်နိုင်လဲ
၂၀၂၅ ဩဂုတ် ၆ ဗုဒ္ဓဟူး ၀၆:၂၁:၃၀
ကချင်ပြည်နယ်၊ ဗန်းမော်မြို့မှာ ကချင်လွတ်လပ်ရေးတပ်(KIA)နဲ့ PDF ပူးပေါင်းအဖွဲ့တွေက ပိတ်ဆို့တိုက်ခိုက်တာခံနေရတဲ့စစ်တပ်အတွက် ထောက်ပို့မှု ရရှိလိုက်တာက စစ်ရေး အချိုးအကွေ့ တစ်ခုဖြစ်လာနိုင်တယ်လို့ အကဲခတ်တွေက သုံးသပ်ပါတယ်။
တရုတ်ဖိအားကြောင့် စစ်တပ်နဲ့ထပ်ဆွေးနွေးဖို့ရှိနေတဲ့ TNLA
၂၀၂၅ ဩဂုတ် ၅ အင်္ဂါ ၁၂:၁၅:၂၉
တအာင်းအမျိုးသားလွတ်မြောက်ရေးတပ်မတော် (TNLA) ရဲ့ စစ်ရေးအပေါ် တရုတ်အစိုးရဖိအားဆက်ရှိနေ တယ်လို့ သြဂုတ် ၅ ရက်မှာပြုလုပ်တဲ့ သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲမှာ TNLA ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ လွေးယေဦးက ပြောပါတယ်။
စစ်တပ်ဆက်ကိုင်ထားတဲ့ နိုင်လွတ်လုံဥပဒေ နဲ့ လူထုရဲ့ ပုဂ္ဂိုလ်ရေးလွတ်လပ်ခွင့် ဆုံးရှုံးမှု
၂၀၂၅ ဩဂုတ် ၄ တနင်္လာ ၁၁:၅၈:၄၁
နိုင်လွတ်လုံဥပဒေရဲ့အရေးကြီးပုဒ်မ ၃ ခုကို ရပ်ဆိုင်းလိုက်တာဟာ နိုင်ငံသားတွေရဲ့ ပုဂ္ဂိုလ်ဆိုင်ရာ လွတ်လပ်မှုနဲ့ လုံခြုံမှုကို ရပ်ဆိုင်းလိုက်တာနဲ့ အတူတူပဲလို့ ဥပဒေပညာရှင်တွေက အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုပါတယ်။